In de vroege jaren 1600, toen Amsterdam groeide en bloeide als handelsstad, ontstond er behoefte aan vers voedsel voor de groeiende bevolking. De stad had echter een probleem: de omringende gebieden waren moerassig en ongeschikt voor landbouw. Dit veranderde allemaal met de drooglegging van de Beemster in 1612 door middel van een ingenieus systeem van molens en dijken.
Dit project was een van de eerste grootschalige droogleggingen in Nederland en resulteerde in vruchtbare grond, ideaal voor landbouw. Al snel begon men te experimenteren met verschillende gewassen, en de Beemster transformeerde in een groene oase vol met velden van aardappelen, wortelen, kool en vele andere groenten. De Beemster werd al snel de moestuin van Amsterdam. Boeren werkten hard om hun gewassen te telen en vervoerden hun producten dagelijks naar de stad. De verse groenten en fruit die in de Beemster werden geteeld, voedden de Amsterdammers en waren essentieel voor het welzijn van de stadsbewoners.
In de vroege 20e eeuw besloot de regering om een grootschalig irrigatiesysteem aan te leggen in de Beemster. Dit systeem, dat gebruik maakte van kanalen en pompen, zorgde ervoor dat de boeren hun gewassen zelfs in droge periodes konden bevloeien. De opbrengsten stegen, en de Beemster bleef een onmisbare leverancier voor Amsterdam. Nu is de Beemster nog steeds een belangrijk agrarisch gebied, maar ook een toeristische trekpleister. Bezoekers komen van heinde en verre om de prachtige polders te bewonderen, de pittoreske dorpjes te verkennen en de verse, lokale producten te proeven. Boeren organiseren er rondleidingen en workshops, waarbij ze de geschiedenis en de moderne technieken van hun vak delen.
De Groenteteelt in de Beemster
De vruchtbare kleigronden in de Beemster bieden ideale omstandigheden voor de teelt van een breed scala aan groenten. De diversiteit van de geteelde gewassen weerspiegelt de veelzijdigheid van de polder en de vindingrijkheid van de boeren die er werken.
Aardappelen
Aardappelen zijn een van de belangrijkste gewassen in de Beemster. De kleigrond is perfect voor de teelt van deze knollen, die een basisvoedsel vormen voor veel Amsterdammers. De boeren experimenteren voortdurend met verschillende rassen om de smaak en opbrengst te verbeteren, en ze passen duurzame teeltmethoden toe om de bodemkwaliteit te behouden.
Wortelen
Wortelen doen het bijzonder goed in de Beemster. De diepe, losse kleigronden zorgen ervoor dat wortelen recht en lang kunnen groeien, wat resulteert in een hoge kwaliteit. De Beemsterse wortelen zijn geliefd vanwege hun zoetheid en knapperigheid, en worden zowel vers als in verwerkte vorm verkocht op de markten in Amsterdam.
Koolgewassen
Koolgewassen zoals witte kool, rode kool, en boerenkool worden in overvloed geteeld. Deze groenten zijn essentieel voor traditionele Nederlandse gerechten en zijn rijk aan voedingsstoffen. De boeren gebruiken wisselteelt om de bodemvruchtbaarheid te behouden en ziekten te voorkomen.
Uien en Prei
Uien en prei zijn andere belangrijke gewassen in de Beemster. Deze groenten worden vaak gebruikt als basis voor veel gerechten en zijn populair bij zowel consumenten als restaurants in Amsterdam. De kleigrond zorgt voor een goede smaakontwikkeling en stevige structuur van de uien en prei.
Spinazie en Bladgroenten
Spinazie en andere bladgroenten zoals sla, rucola en snijbiet worden in de Beemster geteeld, vaak in de lente en herfst. Deze groenten profiteren van de milde temperaturen en vruchtbare grond. De boeren gebruiken vaak biologische methoden om deze gewassen te telen, waardoor ze vrij zijn van chemische bestrijdingsmiddelen.
Asperges
Asperges, zowel wit als groen, worden ook in de Beemster geteeld. Deze delicatesse groeit goed in de goed gedraineerde kleigrond en is een seizoensgebonden lekkernij. De asperges uit de Beemster zijn bekend om hun delicate smaak en worden vaak rechtstreeks van de boerderij naar restaurants in Amsterdam gebracht.
Van het Land op het Bord: Restaurant De Kas*
Een prachtig voorbeeld van hoe de Beemster als moestuin voor Amsterdam functioneert, is restaurant De Kas* van de chefs Wim de Beer en Jos Timmer. Ruim twee jaar geleden ontving dit restaurant een Michelinster, en later werd er een groene ster aan toegevoegd, wat hun inzet voor duurzaamheid onderstreept. De Kas heeft duurzaamheid vanaf het begin als motto gehad en werkt nauw samen met de vruchtbare akkers van de Beemster, zo’n 20 kilometer ten noorden van Amsterdam.
Op hun restaurant locatie en hun grotere akker in de Beemster telen ze ongeveer driehonderd variëteiten groenten, kruiden en fruit op duurzame en biologische wijze. De kas in Amsterdam wordt gebruikt voor het telen van kruiden en eetbare bloemen en voor het opkweken van plantjes die later in de volle grond van de Beemsterse akkers worden uitgezet. Dit zorgt ervoor dat wat 's ochtends wordt geoogst, dezelfde dag nog vers op het bord van de restaurantgasten ligt.
Restaurant De Kas is een inspirerend voorbeeld van hoe lokale en duurzame landbouw de culinaire wereld kan verrijken. Door gebruik te maken van de vruchtbare grond van de Beemster en innovatieve teeltmethoden, zetten Wim de Beer en Jos Timmer een nieuwe standaard voor duurzaamheid in de gastronomie. Hun toewijding aan kwaliteit en versheid zorgt ervoor dat hun gasten kunnen genieten van de beste smaken die de Beemster te bieden heeft, terwijl ze bijdragen aan een duurzamere toekomst voor de landbouw.
Foto's: Jan Bartelsman
STRRN Magazine - Alles over de culinaire top van Nederland.
